موهای سر نقش بسیار مهمی در جذابیت چهره افراد به‌خصوص بانوان دارند؛ بدیهی است که هرچقدر موهای سر شما پرپشت و سالم‌تر باشد، چهره شما نیز جوان و شاداب‌تر خواهد بود. از این‌رو ریزش مو یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که امروزه بسیاری از افراد را درگیر خود کرده است. با این حال پیش از آنکه به دنبال درمان این مشکل باشید؛ بهتر است اطلاعاتتان را درباره ساختار مو بالا ببرید، تا با درک و شناخت بهتری از آناتومی بدنتان، بهترین و کاربردی‌ترین روش درمانی را برای قطع ریزش و پرپشت شدن موهایتان به کار بگیرید. در این مطلب از مجله کلینیک محمدی، هرآنچه لازم است درباره چرخه رشد مو بدانید را آورده‌ایم.
ساختمان مو چیست؟
ساختار مو را می‌توان به سه بخش اصلی تقسیم کرد:
- کوتیکول
- کورتکس
- مدولا
کوتیکول خارجی‌ترین لایه مو است که حالت پوسته‌های روی هم پوشانده شده دارد که از ساقه مو در برابر آسیب محافظت می‌کند. کورتکس ضخیم‌ترین لایه و حاوی رنگدانه است، همچنین خاصیت ارتجاعی و استحکام ساقه مو را فراهم می‌کند. مدولا داخلی‌ترین بخش است و فقط در برخی از انواع مو وجود دارد، که در ادامه هر سه این موارد را به‌طور کامل شرح خواهیم داد.
آشنایی با ساقه مو
در پایه هر تار مو، ساختار پیاز مانندی به نام فولیکول مو وجود دارد. فولیکول از از سلول‌هایی تشکیل شده است که به دور پاپیلا می‌پیچند و مواد تغذیه مو را تامین می‌کنند. وجود پاپیلا برای چرخه رشد مو حیاتی است و ضخامت و کیفیت مو را تعیین می‌کند. بالای فولیکول، ساقه مو قرار دارد. ساقه مو قسمت قابل مشاهده مو است که از پوست بیرون زده است.
همانطور که در ابتدا اشاره کردیم، ساقه مو نیز به خودی خود از سه بخش مدولا، کورتکس و کوتیکول تشکیل شده است که هرکدام مسئول انجام کاری برای تقویت موهای سر هستند. به‌طورکلی مدولا هسته مرکزی مو است که از سلول‌های پر از هوا تشکیل شده؛ کورتکس ضخیم‌ترین لایه مو است که استحکام، کشسانی و بافت را فراهم می‌کند و کوتیکول خارجی‌ترین لایه مو است که از مو در برابر آسیب محافظت می‌کند و موجب درخشندگی مو می‌شود.
کوتیکول
کوتیکول خارجی‌ترین لایه در ساختمان مو است که به شکل پوسته‌های نازک و روی هم پوشانده شده از لایه‌های داخلی مو محافظت می‌کند. این فلس‌ها از پروتئینی به نام کراتین تشکیل شده‌اند که در پوست و ناخن‌های ما نیز وجود دارد. کوتیکول چندین عملکرد مهم در حفظ سلامت مو دارد.
در مرحله اول، به عنوان یک مانع عمل می‌کند و از مو در برابر آسیب ناشی از گرما، اشعه ماوراء بنفش و سایر عوامل محیطی محافظت می‌کند. کوتیکول همچنین به حفظ رطوبت و جلوگیری از کم‌آبی مو کمک می‌کند، که برای نرم، صاف و براق نگه داشتن آن بسیار مهم است.
علاوه بر این، کوتیکول هر تار مو نقش حیاتی در تعیین بافت و ظاهر کلی آن دارد. وقتی پوسته‌های روی کوتیکول صاف باشد، مو براق و سالم به نظر می‌رسد. با این حال، اگر کوتیکول آسیب دیده یا بلند شود، مو می‌تواند کدر، شکننده و مستعد شکستگی شود.
مدولا
مدولا بخشی از ساقه مو است که از سلول‌های ضخیم و متراکم تشکیل شده است و به مو استحکام و دوام می‌بخشد. موهایی که مدولای بزرگ‌‌تر و برجسته تری دارند، معمولاً ضخیم‌تر، درشت‌تر و فر هستند. در حالی که موهایی با مدولای کوچک‌تر و کمتر به چشم می‌آیند، معمولاً ظریف، صاف و ابریشمی هستند. این بدان معنی است که مدولا می‌تواند تأثیر زیادی بر ظاهر، احساس و رفتار موهای ما داشته باشد.
در ساختمان مو، مدولا همچنین نقش مهمی در محافظت از موهای ما دارد. به عنوان یک بالشتک عمل می‌کند و به جلوگیری از آسیب‌های ناشی از سایش روزانه کمک می‌کند. همچنین گفته می‌شود که در تنظیم چرخه رشد مو نقش دارد، اگرچه تحقیقات در این زمینه هنوز ادامه دارد.
کورتکس
وقتی در مورد مو صحبت می‌کنیم، اغلب به رنگ، بافت یا مدل موی زیبا فکر می‌کنیم. با این حال، فراتر از ظاهر سطحی، مو دارای چندین لایه است که نقش مهمی در ساختار و عملکرد آن دارد. یکی از این لایه‌ها، کورتکس مو است که بخش عمده‌ای از تار مو را تشکیل می‌دهد و مسئول استحکام، خاصیت ارتجاعی و کیفیت کلی آن است.
کورتکس ساختار پیچیده‌ای است که از ریشه مو تا نوک آن امتداد دارد و از سلول‌های کشیده تشکیل شده است که حاوی پروتئین فیبری به نام کراتین است. این پروتئین مسئول خواص مکانیکی مو مانند استحکام کششی، خمش و پیچش است. کورتکس همچنین حاوی رنگدانه‌هایی است که به مو رنگ می‌دهد و همچنین آب و سایر مولکول‌های کوچکی دارد که بر بافت آن تأثیر می‌گذارد.
چرخه رشد مو چگونه است؟
چرخه رشد مو یک فرآیند طبیعی است که هر انسانی آن را طی می‌کند. رشد مو توسط فولیکول‌های موی موجود در پوست سر تعیین می‌شود. تقریباً همه ما این عبارت را بارها شنیده‌ایم که موهای بدن ما به طور مداوم در حال رشد و ریزش هستند و در یک فرد سالم، بین ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو روزانه به طور طبیعی ریزش می‌کنند. این فرآیند پیوسته رشد و ریزش در طول چرخه‌ای به نام چرخه‌ی رشد مو اتفاق می‌افتد که شامل سه مرحله اصلی است:
فاز آناژن؛ مرحله رشد
در طی این مرحله، فولیکول‌های مو فعال می‌شوند و شروع به تولید موهای جدید می‌کنند. در این مرحله موها به سرعت رشد می‌کنند و می‌توانند حدود 2 تا 7 سال دوام بیاورند. مدت زمان فاز آناژن ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و به عوامل مختلفی مانند جنسیت، سن و ژنتیک بستگی دارد. گفتنی است که در این مرحله، تار مو از ریشه خود در بافت پوستی به نام ماتریکس رشد می‌کند. مرحله آناژن معمولاً برای موهای ابرو تنها چند ماه طول می‌کشد، در حالی که برای موهای سر ممکن است تا چند سال طول بکشد.
فاز تلوژن؛ مرحله استراحت
پس از مرحله رشد، مو وارد مرحله استراحت می‌شود. در این مرحله، فعالیت سلول‌های ماتریکس کاهش می‌یابد و مو به طور نسبی ثابت می‌ماند. مدت زمان مرحله تلوژن برای موهای ابرو کمتر است و فقط چند هفته طول می‌کشد، در حالی که برای موهای سر ممکن است تا چند ماه یا حتی سال‌ها طول بکشد!
فاز کاتاژن؛ مرحله ریزش
در این مرحله، مو به طور نهایی از ماتریکس جدا می‌شود و از پوست ریزش پیدا می‌کند. این مرحله به طور کلی برای هر دو نوع مو، ابرو و سر، مشابه است. موهای جدید در این مرحله شروع به رشد می‌کنند و چرخه مجدداً آغاز می‌شود.
همچنین لازم به ذکر است که طول مدت هر کدام از این فازها با توجه به سن، شرایط تغذیه، فاکتورهای هورمونی و عوامل فیزیولوژیک و پاتولوژیک بدن می‌تواند تغییر کند.
تفاوت‌های چرخه رشد موی سر و ابرو
همانطور که در فرایند آشنایی با ساختمان مو و چرخه رشد مو اشاره کردیم، تفاوت‌های قابل توجهی بین چرخه رشد موهای ابرو و موهای سر وجود دارد. در چرخه‌ی رشد موهای ابرو، تارهای مو به مدت تقریباً ۴ ماه در مرحله‌ی آناژن (فاز رشد) قرار دارند و بعد به مرحله‌ی تلوژن (فاز استراحت) و درنهایت کاتاژن (فاز ریزش) می‌روند.
در حالی که موهای سر به طور متوسط بین ۳ تا ۷ سال در مرحله آناژن قرار دارند و بعد به مراحل بعدی از چرخه رشد می‌رسند. به همین دلیل موهای سر نسبت به موهای دیگر بدن می‌توانند بلندتر شوند!
تفاوت مهم دیگری بین موهای ابرو و موهای سر وجود دارد که بد نیست بدانید و آن این است که مدت زمانی که موهای ابرو در مرحله رشد (آناژن) قرار دارند، نسبت به موهای سر کوتاه‌تر است. به همین دلیل موهای ابرو به سرعت بلند نمی‌شود!
دوره رشد مو بعد از کاشت مو
پیوند مو به عمل برداشت فولیکول‌های مو از ناحیه بانک مو ( پشت سر یا قسمت دیگری از بدن ) و کاشت آن ها در نواحی بدون مو گفته می‌شود. طبیعی است که بعد از پیوند موهای کاشت شده، به زمان قابل توجهی، برای تطبیق خود با ناحیه جدید و رشد مجدد نیاز داشته باشند.
کلام آخر!
در این مطلب از تیم کلینیک محمدی با چرخه رشد مو آشنا شدیم و ساختمان مو را به طور کامل بررسی کردیم. همچنین دانستیم که برای انتخاب بهترین روش درمانی، شناخت ساختار موهایمان پیش از هرچیزی حائز اهمیت است. کاشت مو یک کار تخصصی است که باید توسط پزشکان و افراد آموزش دیده انجام شود. شما برای این کار هزینه می‌کنید و می‌خواهید موهایی زیبا و پرپشت داشته باشید؛ پس مهم است به سراغ کلینیک‌های معتبر بروید. کلینیک محمدی با داشتن سابقه بلند و نمونه کارهای درخشان و با ارائه جدیدترین روش کاشت مو، می‌تواند به شما در داشتن موهای جدید و زیبا کمک کند. برای کسب مشاوره تخصصی و رزرو وقت درخصوص خدمات کاشت مو، همین حالا فرم مشاوره رایگان زیر را پر بفرمایید.
