انواع بیماری های پوست سر

پوست سر عضوی حیاتی از بدن ما است و مانند هر ناحیه دیگری مستعد ابتلا به انواع بیماری‌های پوستی است. بیماری‌های پوست سر می‌توانند باعث ناراحتی شوند و بر سلامت کلی ما تأثیر بگذارند. در این مقاله، بیماری‌های رایج پوست سر، علل، علائم و گزینه های درمانی موجود برای هر یک را بررسی خواهیم کرد.

انواع بیماری‌های پوست سر

پسوریازیس پوست سر: پسوریازیس پوست سر یک بیماری مزمن پوستی است که با لکه های قرمز، خارش دار و پوسته پوسته روی پوست سر مشخص می‌شود. این بیماری میلیون ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد تأثیر بگذارد. علت دقیق پسوریازیس پوست سر هنوز ناشناخته است.

با این حال، اعتقاد بر این است که این یک اختلال خود ایمنی است. در افراد مبتلا به پسوریازیس پوست سر، سیستم ایمنی به اشتباه به سلول های سالم پوست حمله می‌کند و منجر به تولید سریع سلول های جدید پوست می‌شود. این تولید بیش از حد باعث علائم مشخصه این بیماری می شود. پسوریازیس پوست سر با علائم مختلفی از جمله قرمزی، التهاب، خارش و وجود پوسته های ضخیم و سفید نقره ای خود را نشان می‌دهد. این پوسته‌ها اغلب با پوسته‌های شوره مانند همراه هستند که سرسخت بوده و به سختی از بین می روند. در موارد شدید، پسوریازیس پوست سر می‌تواند باعث ریزش موقت یا نازک شدن مو شود. در حالی که در حال حاضر هیچ درمانی قطعی برای این بیماری وجود ندارد، چندین گزینه درمانی می‌توانند به مدیریت علائم و کاهش علائم کمک کنند. برخی از این درمان ها عبارتند از؛

1. داروهای موضعی: کورتیکواستروئیدهای موضعی و آنالوگ های ویتامین D معمولا برای کاهش التهاب و کنترل تولید بیش از حد سلول های پوست تجویز می‌شوند. این داروها معمولاً به شکل کرم، ژل یا شامپو در دسترس هستند که باید مستقیماً روی پوست سر مالیده شوند.

2. قطران زغال سنگ: قطران زغال سنگ یک درمان طبیعی است که برای دهه ها برای کاهش علائم پسوریازیس استفاده می‌شود. به کاهش التهاب و پوسته پوسته شدن پوست سر کمک می‌کند. شامپوها و کرم های بر پایه قطران زغال سنگ به طور گسترده در دسترس هستند و می توانند برای برخی افراد توصیه شوند.

3. فتوتراپی: فتوتراپی که به عنوان نور درمانی نیز شناخته می‌شود، شامل قرار دادن پوست سر آسیب دیده در معرض مقادیر کنترل شده اشعه ماوراء بنفش (UV) است. این درمان رشد سلول‌های پوست را کند می‌کند و التهاب را کاهش می‌دهد. فتوتراپی را می‌توان در کلینیک تحت نظارت پزشک یا با استفاده از یک لامپ خانگی UVB انجام داد.

خشکی پوست سر: خشکی پوست سر، یک بیماری شایع است که افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند باعث ناراحتی، خارش و پوسته پوسته شدن سر شود و در نهایت منجر به آسیب مو و کاهش اعتماد به نفس در افراد شود.  شرایط آب و هوایی شدید، مانند گرما یا سرمای بیش از حد، می توانند منجر به ایجاد خشکی پوست سر شوند. قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید، باد یا تهویه هوای بیش از حد می تواند روغن طبیعی پوست سر را از بین ببرد و منجر به خشکی شود. شستشوی مکرر مو نیز می تواند تعادل طبیعی چربی پوست سر را مختل کند و باعث خشک شدن آن شود. شامپوهای تند حاوی سولفات ها و سایر مواد شیمیایی می توانند وضعیت را تشدید کنند.

با افزایش سن، بدن ما دچار تغییرات هورمونی می شود که می تواند بر سلامت پوست سر ما تأثیر بگذارد. کاهش تولید سبوم، مرطوب کننده طبیعی پوست سر، می تواند منجر به خشکی و خارش و در نهایت ایجاد این بیماری شود. این بیماری که پوست سر را درگیر می کند در اغلب مواقع با برخی از درمان ها از بین می رود. این درمان ها معمولا به شرح زیر هستند

1. شامپوها و نرم کننده های مرطوب کننده: به دنبال محصولات مراقبت از موی ملایم و مرطوب کننده باشید که به طور خاص برای پوست سر خشک فرموله شده اند. محصولاتی را انتخاب کنید که حاوی مواد شیمیایی خشن یا سولفات نباشند. موادی مانند آلوئه ورا، روغن درخت چای یا روغن نارگیل می‌توانند رطوبت مورد نیاز پوست سر را تامین کنند.

2. محدود کردن شستن مو: دفعات شستشوی مو را کاهش دهید تا روغن طبیعی پوست سرتان حفظ شود. سعی کنید موهای خود را هر دو تا سه روز یکبار بشویید. اگر شما در این دوره احساس چربی کردید، می توانید از شامپوی خشک برای جذب چربی اضافی بدون از بین بردن رطوبت استفاده کنید.

۳. ماساژ پوست سر: ماساژ منظم پوست سر می تواند به تحریک گردش خون و تولید روغن های طبیعی کمک کند. از نوک انگشتان خود استفاده کنید و هر روز چند دقیقه به آرامی پوست سر خود را با حرکات دایره ای ماساژ دهید. این روش ساده می تواند پوست سر را تغذیه کرده و خشکی را کاهش دهد.

کچلی و عفونت قارچی پوست سر

کچلی که به عنوان کرم حلقوی پوست سر نیز شناخته می‌شود، یک عفونت قارچی شایع است که پوست سر و ساقه مو را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری عمدتاً در کودکان رخ می‌دهد، اما می‌تواند بزرگسالان را نیز درگیر کند. کچلی در درجه اول توسط جنس قارچ درماتوفیت ایجاد می‌شود که شامل گونه هایی مانند Trichophyton و Micros Porum است. این قارچ ها در محیط های گرم و مرطوب مانند مکان های شلوغ مانند مدارس یا مهدکودک ها رشد می‌کنند و کودکان را مستعد ابتلا به عفونت می‌کنند. تماس مستقیم با فرد مبتلا یا اشتراک گذاری وسایل شخصی مانند شانه یا کلاه نیز می توانند در گسترش عفونت نقش داشته باشند.

علائم کچلی ممکن است بسته به نوع خاصی از قارچ متفاوت باشد. علائم شایع عبارتند از خارش، لکه های پوسته پوسته روی پوست سر، همراه با ریزش مو و … نواحی آسیب دیده ممکن است حساس، قرمز و ملتهب شوند که اغلب منجر به تشکیل برجستگی‌های کوچک و جوش مانند می‌شوند. برخی از افراد ممکن است شوره سر بیش از حد یا کریون را تجربه کنند که یک توده دردناک و پر از چرک است.

تشخیص کچلی سر نیاز به معاینه کامل توسط متخصص پوست دارد. پزشک ظاهر پوست سر را ارزیابی می کنند، نمونه های مو و پوست را زیر میکروسکوپ مشاهده می کنند یا تست قارچ را انجام می دهند. این روش ها به تشخیص گونه های قارچی خاص موجود کمک می کند و در نهایت پزشک می تواند بهترین روند درمان را در نظر بگیرد.

درمان کچلی معمولاً شامل ترکیبی از داروهای ضد قارچی مانند قرص ها یا شامپوهای خوراکی است. داروهای ضد قارچ خوراکی اغلب به مدت چند هفته برای اطمینان از ریشه کنی موثر عفونت تجویز می شوند. علاوه بر این، شامپوهای ضد قارچ حاوی مواد فعال مانند کتوکونازول یا سولفید سلنیوم می توانند برای استفاده منظم توصیه شوند.

تکمیل دوره کامل درمان و رعایت اصول بهداشت شخصی برای جلوگیری از عفونت مجدد بسیار مهم است. برای کاهش خطر ابتلا به کچلی، رعایت عادات بهداشتی خوب ضروری است. این عادات شامل شستن منظم مو و پوست سر، اجتناب از به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی و ضدعفونی کردن شانه یا برس مو است. تشویق کودکان به رعایت بهداشت شخصی، مانند استفاده از حوله شخصی و استفاده نکردن از کلاه مشترک، می تواند به طور قابل توجهی شیوع عفونت را به حداقل برساند.

بیماری آلوپسی آرتا

آلوپسی آرتا یک اختلال خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به فولیکول های مو حمله می کند و در نتیجه ریزش مو ایجاد می شود. دلایل دقیق این وضعیت هنوز ناشناخته است، اما اعتقاد بر این است که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی را شامل می شود. استرس و برخی داروها نیز ممکن است باعث تحریک یا تشدید این بیماری شوند. بارزترین علامت آلوپسی آرتا ظاهر شدن ناگهانی لکه های گرد و ریزش مو در پوست سر، صورت یا سایر قسمت های بدن است.

در برخی موارد، ریزش مو ممکن است به طاسی کامل (آلوپسی توتالیس) یا ریزش تمام موهای بدن (آلوپسی یونیورسالیس) منجر شود. علائم دیگر ممکن است شامل خارش، سوزش یا حساس شدن ناحیه آسیب دیده باشند. آلوپسی آرتا معمولاً بر اساس ظاهر لکه های ریزش مو قابل تشخیص است. با این حال، در برخی موارد، متخصص پوست ممکن است بیوپسی پوست سر یا آزمایش خون را برای رد سایر علل ریزش مو انجام دهد.

برای تشخیص دقیق و بحث در مورد گزینه های درمانی مناسب، مهم است که با یک متخصص پزشکی مشورت کنید. در حالی که در حال حاضر هیچ درمانی برای آلوپسی آرتا وجود ندارد، گزینه های درمانی مختلفی برای مدیریت این بیماری و رشد مجدد مو وجود دارند. این درمان ها عبارتند از؛

• کورتیکواستروئیدهای موضعی: این کرم ها یا پمادهای ضد التهابی را می توان مستقیماً روی ناحیه آسیب دیده استفاده کرد تا التهاب را کاهش داده و رشد مجدد مو را تقویت کند.

• تزریق داخل ضایعه کورتیکواستروئید: تزریق کورتیکواستروئیدها در تکه های طاس برای تحریک رشد مجدد مو انجام می شود.

• ایمونوتراپی موضعی: این درمان شامل استفاده از ماده ای است که پوست را تحریک می کند و باعث ایجاد یک واکنش آلرژیک می شود که می تواند رشد مجدد مو را تحریک کند.

• کورتیکواستروئیدهای سیستمیک: در موارد شدید، کورتون خوراکی یا تزریقی ممکن است برای تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب تجویز شود.

درماتیت سبورئیک پوست سر

درماتیت سبورئیک یک اختلال پوستی التهابی مزمن است که بر نواحی از بدن با تراکم بیشتر غدد چربی پوست سر تأثیر می گذارد. این بیماری معمولاً در نوزادان رخ می دهد، اما می تواند تا بزرگسالی نیز ادامه یابد. علت دقیق این وضعیت هنوز به طور کلی مشخص نیست اما عوامل متعددی از جمله ژنتیک، تغییرات هورمونی، رشد بیش از حد قارچ مالاسزیا و سیستم ایمنی ضعیف در ایجاد آن نقش دارند.

شایع ترین علائم درماتیت سبورئیک پوست سر شامل قرمزی، پوسته پوسته شدن و خارش است. نواحی آسیب دیده ممکن است چرب یا روغنی به نظر برسند و ممکن است پوسته های زرد داشته باشند. در موارد شدیدتر، فلس ها می توانند ضخیم و پلاک مانند شوند که منجر به ریزش یا نازک شدن مو می شوند. درماتیت سبورئیک پوست سر بر اساس معاینه کامل نواحی آسیب دیده و سابقه پزشکی بیمار قابل تشخیص است. در برخی موارد، بیوپسی پوست یا سایر آزمایش‌های تشخیصی ممکن است برای رد سایر بیماری‌های پوستی مشابه لازم باشد.

مدیریت درماتیت سبورئیک شامل ترکیبی از درمان های پزشکی و تغییرات سبک زندگی است. موارد خفیف را اغلب می توان با رعایت بهداشت خوب پوست سر، مانند شستشوی منظم با شامپوی ملایم و پرهیز از محصولات خشن مراقبت از مو، کنترل کرد. برای موارد شدیدتر، شامپوهای دارویی بدون نسخه حاوی موادی مانند سولفید سلنیوم، اسید سالیسیلیک یا کتوکونازول ممکن است توصیه شوند. کورتیکواستروئیدهای موضعی یا کرم های ضد قارچ نیز می توانند برای کاهش التهاب و کنترل رشد قارچ مالاسزیا تجویز شوند.

شپش سر

شپش سر حشره کوچک و بدون بال است که از خون انسان تغذیه می‌کند. آن‌ها به طور معمول در پوست سر، پشت گوش ها و در پایه گردن یافت می شوند. شپش بالغ تقریباً به اندازه یک دانه کنجد است و به رنگ قهوه ای روشن یا خاکستری است. داشتن شپش سر می‌تواند یک تجربه ناراحت کننده باشد که منجر به خارش، قرمزی و تحریک می‌شود. شپش سر بسیار مسری است و از طریق تماس مستقیم سر به سر به راحتی از فردی به فرد دیگر سرایت می‌کند. اشتراک گذاری وسایل شخصی مانند شانه، برس، کلاه یا حوله نیز می‌تواند انتقال آن‌ها را تسهیل کند. برخلاف تصور رایج، شپش سر نمی پرد و پرواز نمی‌کند، بلکه با خزیدن از یک تار مو به تار دیگر حرکت می‌کند. خارش، به ویژه در پشت گوش و در امتداد خط گردن، یکی از علائم اولیه آلودگی به شپش سر است. علاوه بر این، مشاهده تخم‌مرغ‌های سفید کوچک، یا نیتس‌های چسبیده به ساقه‌های مو در نزدیکی پوست سر، نشانه رایج دیگری از این بیماری هستند. شپش های زنده نیز ممکن است در حال خزیدن روی پوست سر یا مو قابل مشاهده باشند.

هنگامی که نوبت به درمان شپش سر می‌رسد، ضروری است که به سرعت و به طور موثر برای جلوگیری از گسترش آن‌ها اقدام کنید. چندین داروی بدون نسخه در دسترس هستند که اغلب حاوی موادی مانند پیرترین یا پرمترین هستند که شپش‌ها را می‌کشند. با این حال، بسیار مهم است که دستورالعمل‌ها را به دقت دنبال کنید و در صورت لزوم درمان را تکرار کنید.